10 tips voor ziekenhuiskeukens

Ziekenhuiseten heeft een slechte naam. Het zou niet lekker en niet gezond zijn. Dat is in veel gevallen natuurlijk niet terecht. Veel keukens in ziekenhuizen maken dagelijks vers eten, met kwaliteitsvolle producten. En dat is maar goed ook, want gezonde voeding is waarschijnlijk nergens zo belangrijk als in ziekenhuizen. Dit is tenslotte de plaats waar mensen terug gezond moeten worden. En gezonde voeding kan daar een grote rol in spelen. In de ziekenhuis setting is niet alleen lekkere voeding belangrijk, maar vooral ook voeding die bijdraagt aan het versterken van het lichaam en die de natuurlijke capaciteit van het lichaam om zichzelf te herstellen ondersteund.

1. Groenten als basis

Minimaal de helft en liefs meer de helft van het bord moet bestaan uit groenten. En bij voorkeur zowel tijdens de warme, als tijdens de broodmaaltijd. Heel vaak worden foutief brood of aardappelen/pasta/rijst als basis van de maaltijd voorzien.

TIP 1: Bied op verschillende manieren groenten aan.

Bijvoorbeeld: Groenten in puree en gestoofde groenten

Maak bijvoorbeeld een wortelpuree, met gestoomde broccoli en kip. Of een puree met erwtjes, met gestoomde bloemkool en een stukje zalm. Hetzelfde kan je doen met rijst. Bied bijvoorbeeld groentjesrijst aan, met gestoofde boontjes en gelakte tofu.

Bijvoorbeeld: Warme groenten en koude groenten

Maak bijvoorbeeld een stoofpotje van kip, met gestoofde worteltjes en een salade met rauw witloof. Of een vegetarische pasta met paprika en aubergine, met een salade van rucola en tomaat.

TIP 2: Geef mensen de keuze voor extra gestoomde groenten bij hun maaltijd.

TIP 3: Zorg ook voor voldoende groenten bij de broodmaaltijd.

Dit kan onder verschillende vormen, zoals soep, een lekkere salade, gestoomde groenten of groenten in een spread als broodbeleg.

2. Volkoren wordt default

Geraffineerde graanproducten zouden niet als standaard mogen gebruikt worden, vanwege hun gebrek aan voedingsstoffen.

TIP 4: Maak volkoren pasta, volkoren brood en bruine rijst de default keuze.

Met andere woorden: staat er pasta op het menu, maak dat dan altijd de volkoren versie. Witte pasta kan eventueel aangeboden worden, maar dat moet dan op speciale vraag van de cliënt of diëtist.

TIP 5: Beperk ook aardappelbereidingen.

Met een gekookte aardappel is niets mis, maar wanneer aardappelen worden gepureerd, gebakken of gefrituurd, worden koolhydraten afgebroken en worden de suikers sneller opgenomen in het bloed. Een gepureerde aardappel laat daardoor de bloedsuikerspiegel sterker stijgen dan een gewone gekookte of gestoomde aardappel.

3. Minder vlees en geen bewerkt vlees

Bewerkt vlees zoals hamburgers, spek, balletjes en worsten zijn bewezen slecht voor de gezondheid. Ze bevorderen ontstekingen in het lichaam en horen daardoor niet thuis in een gezond eetpatroon en al zeker niet in een eetpatroon van een persoon die een genezingsproces moet doorgaan. Uitzonderlijk kunnen deze natuurlijk op het menu staan, maar beperk ze bij voorkeur echt tot maximaal één keer per maand.

Ook overdaad aan rood vlees en zelfs kip wordt afgeraden. Beperk het daarom en stem de hoeveelheid ervan bij voorkeur af op de eiwitbehoeftes van de patiënt. 

TIP 6: Zet vlees niet meer dan twee keer op het menu.

Vervang het de andere dagen door witte vis, vette vis, eieren, traditionele vegetarische producten zoals tofu en seitan, vegetarische vervangproducten zoals vegetarisch gehakt, peulvruchten zoals bonen, kikkererwten en linzen of afgeleiden van peulvrucht zoals (bij voorkeur niet gefrituurde) falafel.

TIP 7: Maar porties vlees kleiner.

Een halve portie is meestal genoeg. Zeker als je bord al voor 60 procent vol ligt met groenten.

4. Minder zout

TIP 8: Voorzie zoutvaatjes of -zakjes.

Voeg minder zout toe aan maaltijden en geef cliënten zelf de keuze om zout toe te voegen als ze dat wensen. Over het algemeen zal men op die manier minder zout consumeren.

5. De juiste veststof

Plantaardige oliën zoals arachideolie, zonnebloemolie of maisolie bevatten veel van de ontstekingsbevorderende omega-6 vetzuren. En dierlijke vetstoffen zoals echte boter bestaan voornamelijk uit verzadigde vetzuren. De beste vetstof bij uitstek is daarom olijfolie.

TIP 9: Gebruik vooral olijfolie.

6. Minder sterk bewerkt

Sterk bewerkte producten, zoals frisdrank, snoep, gebakjes, koffiekoeken, gesuikerde yoghurt, pudding, roomijs, gefrituurde producten en voorverpakte maaltijden bevatten vaak grote hoeveelheden geraffineerde koolhydraten en omega-6 vetzuren. Vanwege hun ontstekingsbevorderende werking horen ze niet thuis in een voedingspatroon van een persoon die moet herstellen.

TIP 10: Beidt nooit standaard sterk bewerkte voeding aan.

Choco bij de broodmaaltijd of pudding als dessert is geen geschikte voeding voor mensen die een herstelproces moeten doorgaan. Het zou alleen op vraag van de client of diëtist bezorgen mogen worden.

Met deze tips transformeer je jouw ziekenhuiskeuken tot een verantwoorde keuken.

Wat doe jij om jouw keuken verantwoord te maken?