Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Praesent euismod quis ipsum vel sodales. Maecenas bibendum tellus in aliquet molestie. Integer augue massa, feugiat ac quam sed, iaculis accumsan justo.
Gluten zijn eiwitten die voorkomen in sommige graansoorten. De belangrijkste graansoorten waarin gluten voorkomen zijn tarwe, rogge, spelt, gerst en kamut. Haver bevat ook vaak gluten, maar dat komt door contaminatie met andere granen tijdens het verwerkingsproces. Haver bevat van nature geen gluten. Ook in voedingsmiddelen waarin die granen verwerkt zijn, zijn dus meestal gluten aanwezig. Denk hierbij vooral aan deegwaren zoals brood en pasta, maar ook bijvoorbeeld aan bier of een gebonden voedingsmiddel zoals soep en saus.
Glutenintolerantie of coeliakie is een overgevoeligheid aan deze gluteneiwitten. Het afweersysteem van mensen met glutenintolerantie reageert op de aanwezigheid van gluten in het darmstelsel met een ontstekingsreactie. Op korte termijn kan dit aanleiding geven tot diarree, winderigheid, een opgeblazen gevoel en vermoeidheid. Echter de grootste gevolgen worden pas waarneembaar op lange termijn. Bij personen met glutenintolerantie die toch dagelijks gluten consumeren, zullen de ontstekingsreacties ervoor zorgen dat de darmwand beschadigd raakt. Daardoor nemen die personen minder makkelijk voedingsstoffen op, waardoor tekorten ontstaan. Dat leidt dan weer tot een slechter algemeen welbevinden, zowel fysiek als mentaal.
De graad van intolerantie kan per individu verschillen. Sommige mensen gaan door het leven zonder ooit te beseffen dat ze glutenintolerantie hebben, terwijl anderen al klachten krijgen bij enkele kruimels brood.
De grootste uitdaging binnen glutenvrij koken is niet zozeer het maken van glutenvrije recepten, maar eerder het voorkomen dat er toch gluten in de recepten sluipen zonder dat het op het eerste zicht duidelijk is. Aandachtigheid en voorzichtigheid vormen dus de grootste uitdaging.
Niet alle granen of graanachtige voedingsmiddelen bevatten gluten. Er zijn veel alternatieven die wel te gebruiken zijn. Wil je die granen vervangen, dan kan dat door bijvoorbeeld mais, rijst, boekweit, quinoa, soja en glutenvrije haver.
Het grootste gevaar is dat gluten worden toegevoegd zonder het te beseffen. Lees daarom altijd het etiket van het voedingsmiddel! Check altijd even of een glutenbevattend graan vermeld wordt in de ingrediëntenlijst.
Let op voor tarwe, rogge, spelt, gerst en kamut en hun synoniemen. Durum is bijvoorbeeld een type tarwe dat vaak in ingrediëntenlijsten voorkomt. Glutenbevattende granen zitten in veel producten, ook waar we het niet zouden verwachten. Producten zoals sojasaus, bouillon of charcuterie bevatten namelijk ook vaak gluten. Volgens de wetgeving horen die ingrediënten altijd op te vallen in de ingrediëntenlijst, daarom zijn ze meestal vetgedrukt. Op het einde van een ingrediëntenlijst wordt ook soms vermeld dat een voedingsmiddel sporen van gluten kan bevatten. Wees hier dus ook alert voor wanneer je kookt voor mensen met een extreme gevoeligheid.
Staat het symbool glutenvrij (hier rechts) op de verpakking? Dan kan je er altijd zeker van zijn dat het product glutenvrij is.
Glutenvrij koken is niet alleen het niet gebruiken van glutenvrije ingrediënten, het gaat ook om kruisbesmetting voorkomen. Enkele kruimels kunnen bij sommige mensen namelijk al een reactie uitlokken. Houd daarom rekening met volgende zaken:
